Воридоти электромобил ба Тоҷикистон зиёд мешавад
Тибқи иттилои Хадамоти гумруки назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2022 ба ҷумҳурӣ 767 адад электромобил ворид гардид, ки ин нисбат ба соли 2021 (47 адад) 720 адад зиёд аст.
Сабаби афзоиши босуръати воридоти электромобил ба Тоҷикистон дар чист?
Барои пайдо кардани посух ба ин савол хабарнигори АМИТ «Ховар» ин мавзуъро пайгирӣ намуд.
Дабири кулли СММ ҷомеаи ҷаҳонро даъват намуд, ки ба истифодаи нақлиёти барқӣ гузаранд
Тибқи иттилои коршиносон, то соли 2040 теъдоди нақлиёти мусофирбар дар роҳҳои ҷаҳон тақрибан ду баробар афзоиш ёфта, аз сарҳади 3 миллиард мегузарад. Ин дар ҳолест, ки нақлиёти автомобилӣ чаҳоряки тамоми партовҳои газҳои гулхонаиро ташкил дода, ба ҳавои атмосфера ва тағйирёбии иқлим таъсир мегузорад.
Дар робита ба ин Дабири кулли СММ Антониу Гуттериш дар Конфронси иқлим дар Катовитсе (моҳи декабри соли 2018) ҷомеаи ҷаҳонро даъват намуд, ки ба истифодаи нақлиёти барқӣ гузаранд.
«Бештари давлатҳо ва минтақаҳо дар бораи нақшаҳои тадриҷан даст кашидан аз мошинҳои сӯзишвории истихроҷшаванда ва гузаштан ба мошинҳои барқӣ гузориш медиҳанд. Дигар давлатҳо барои зиёд кардани ҳаҷм ё ҳиссаи нақлиёти барқӣ то солҳои 2020-2030 ҳадафҳои мушаххас гузоштаанд», — изҳор доштааст ў.
Ҳаракати мошинҳои бо сӯзишворӣ ҳаракаткунанда дар давлатҳои Аврупо мамнӯъ мешавад
Имрӯз дар ҷаҳон шумораи мошинҳои дорои муҳаррикҳое, ки на бо сӯзишворӣ ё дизел, балки бо батареяҳои барқӣ ҳаракат мекунанд, 5 миллионро ташкил дода, то соли 2030 ба 20 миллион адад расидани он пешгўӣ мешавад.
Дар ин самт кишварҳои Норвегия, Олмон, Шветсия, Британияи Кабир, Фаронса ва Ҳоланд пешсафанд. Ин давлатҳо тасмим гирифтаанд, ки то соли 2025 аз истифодаи воситаи нақлиёти дорои муҳаррики дарунсӯз пурра даст кашанд.
Дар Олмон пешниҳод намудаанд, ки соли 2030 ҳаракати мошинҳои бо сӯзишворӣ ҳаракаткунанда дар кишварҳои Иттиҳоди Аврупо мамнӯъ шавад. Британияи Кабир аз соли 2032, Фаронса аз соли 2040, ҳамчунин Ҳиндустон — 2030 ин нақшаро амалӣ карданианд.
«Барномаи рушди нақлиёти барқӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2023-2027» амалӣ мегардад
Тоҷикистон низ ҳамчун мамлакати ташаббускори масоили обу иқлим ва узви фаъоли СММ яке аз ҳадафҳои таҳияи «Барномаи рушди нақлиёти барқӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2023-2027»-ро маҳз дар гузариш ба нақлиёти барқӣ ва саҳм гузоштан дар пешгирии тағйирёбии иқлим арзёбӣ менамояд.
Барномаи мазкур, ки аз 9 боб иборат аст, дар асоси иҷрои дастуру супоришҳои Сарвари давлат, ки дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон (соли 2021) баён гардиданд, таҳия шудааст.
Бояд гуфт, ки Тоҷикистон яке аз давлатҳои ИДМ аст, ки неруи барқи аз ҷиҳати экологӣ тоза ва арзон тавлид менамояд. Дар робита ба ин, истифодаи электромобилҳо дар мамлакат аз ҳар ҷиҳат ба мақсад мувофиқ ва самараноктар аст. Истифодаи электромобилҳо на танҳо аз ҷиҳати иқтисодӣ манфиатовар аст, балки аз ҷиҳати экологӣ низ тоза буда, вобастагии ҷумҳуриро аз бархе молҳои воридотӣ коҳиш медиҳад.
Тавре Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз доштанд: «Бо мақсади мутобиқсозии иқтисодиёти миллӣ ба тағйирёбии иқлими ҷаҳонӣ, ҳифзи муҳити зист ва беҳбуди вазъи экологии ҷумҳурӣ воридоти воситаҳои нақлиёти барқӣ, яъне электромобилҳо, электробусҳо, троллейбусҳо ва монанди онҳоро бояд аз пардохтҳои андозӣ ва гумрукӣ пурра озод намуд. Аз ин лиҳоз, Ҳукумати мамлакатро зарур аст, ки ҷиҳати тадриҷан фароҳам овардани инфрасохтор ва дигар шароити зарурӣ барои истифодаи чунин воситаҳои нақлиёт дар қаламрави ҷумҳурӣ тадбирҳо андешад».
Душанбе- «Шаҳри сабз»
Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе дар чаҳорчӯби барномаи «Шаҳри сабз» ду –се соли охир 104 адад троллейбуси бесим (15 километр), якчанд автобуси барқӣ ва як троллейбуси барқии бидуни тамос (40 километр) харидорӣ кард, ки онҳо дар аввал дар реҷаи санҷишӣ кор карданд.
Директори иҷроияи ширкати муштараки Тоҷикистону Туркия- ҶДММ «Акиа Авесто Автоматив Индастри» Асрор Мирзоев гуфт, ки корхона соли 2021 электробус ва электротроллейбуси замонавии озмоишии навро бо тарҳи замонавӣ истеҳсол кард, ки муҳаррики он пурра бо неруи барқ фаъолият карда, то масофаи 200 километр бо неруи барқ ҳаракат менамояд.
«Мо соли 2021 электробус ва электротроллейбуси истеҳсолкардаро дар хатсайри 1 ва 3-и шаҳри Душанбе ба таври пилотӣ озмоиш намудем, то мутобиқ будани онҳоро ба иқлими ҷумҳурӣ бифаҳмем ва ҳамзамон ронандаҳо ба ин навъи нақлиёт шинос шуданд»,-илова кард ў.
Номбурда шарҳ дод, ки «натиҷаи озмоиши нақлиёти мазкур маълум намуд, ки ҳангоми тай намудани 100 километр роҳ дар хатсайри шаҳрӣ ба миқдори 176 киловатт-соат энергияи барқӣ аз ноқилқуттӣ (аккумулятор) масраф гардид, ки маблағи хароҷоти он ба 74 сомониву 10 дирам баробар мебошад. Ҳамзамон хароҷоти автобусҳои Акиа Авесто, ки тариқи сӯзишвории дизелӣ ҳаракат мекунанд, дар 100 километр роҳ 45 литр сӯзишвориро ташкил медиҳад, ки ба ҳисоби миёна арзиши он 450 сомониро дар бар мегирад. Яъне тибқи таҳлилҳо, хароҷи автобус аз электробус қариб 10 маротиба зиёдтар мебошад».
Тағйиру иловаҳо ба Кодекси андоз имкон медиҳанд, ки воридоти электромобилҳо ба муддати 10 сол аз боҷи гумрукӣ, ҳамчунин аз андоз, андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз озод карда шуда, ба зиёд гардидани теъдоди ин намуди нақлиёт мусоидат намояд. Табиист, ки афзудани шумораи электромобилҳо дар мамлакат ба поён рафтани нархи ин мошинҳо оварда мерасонад.
Рухсораи НУР,
АМИТ «Ховар»
