Оғози Конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба об дар Душанбе

Имрӯз Ҷумҳурии Тоҷикистон мизбони Конфронси байналмилалии сатҳи баланд аст. Конфронси байналмилалӣ, ки аз 9 то 11-уми июн дар Душанбе баргузор мегардад, имрӯз, 9-уми июн ба кори худ оғоз менамояд.  

Чорабинии мазкур як навъ талошест баҳри дастёбӣ ба рушди устувори захираҳои об ва он аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо сохторҳои СММ ва дигар шарикони рушд дар мутобиқат бо қатъномаи Маҷмааи умумии СММ аз 19-уми декабри соли 2014 доир ба Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои ҳаёт», солҳои 2005-2015 роҳандозӣ мегардад. 

Ҳадафи асосии конфронс- ин арзёбии пешравиҳо дар дастёбӣ ба аҳдофи Даҳсола ва муайянсозии талошҳои минбаъда оид ба таъмини рушди устувори захираҳои об мебошад.

Ҳамчун ташаббускори Соли байналмилалии об-2003, Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои ҳаёт», 2005-2015 ва Соли байналмилалии ҳамкорӣ дар соҳаи об- 2013 Ҷумҳурии Тоҷикистон ба рушди минбаъдаи масъалаи об дар СММ мукаммалсозии он ба масоили доғтарини марбут ба чолишу таҳдидҳо пайванд дошта, манфиатдор аст. 

Дар маҷмӯъ гузаронидани 4 форум дар чаҳорчӯби конфронси мазкур дар назар аст.

Форуми об вобаста ба кӯдакон рӯзи 6-уми июн дар Китобхонаи миллӣ кори худро оғоз намуд. Форуми кӯдакон доир ба таъминоти об, беҳдошт ва гигиена барои афзудани неруи кӯдакон имкониятҳоро ба миён меорад, намоиши роҳҳалҳои инноватсионӣ доир ба обтаъминкунӣ, беҳдошт ва гигиена дар якҷоягӣ бо иттилоърасонии баҳсҳои ҷаҳонӣ доир ба обтаъминкунӣ, беҳдошт ва гигиена ва ташкили кори ЮНИСЕФ дар сатҳҳои минтақавӣ ва ҷаҳонӣ, аз ҷумла доир ба ширкати кӯдакон ва наврасон дар чорабиниҳои марбут ба обтаъминкунӣ, беҳдошт ва гигиена, коҳиши хатари офатҳои табиӣ ва тағйири иқлим иборат аст. Дар ин форум иштирок намуда, кӯдакон робитаҳои байнибахширо бо мақсади таъмини дастрасӣ ва устувории хизматрасониҳо барои ҷомеа муайян менамоянд. Натиҷаи ниҳоии Форуми кӯдакон дар маросими ифтитоҳи конфронси байналмилалии сатҳи баланд 9-11 аз ҷониби бачаҳо муаррифӣ мегардад. 

Форуми занон оид ба таъминоти об 8-уми июн дар Китобхонаи миллии кишвар ба кори худ оғоз намуд. Дастрасӣ ба оби тозаи муътамад ва ҳамчунин ба беҳдошти бехатар натиҷаҳои зиёди мусбатро дар иртибот ба тансиҳатӣ бо роҳи коҳиш додани ҳодисаҳои бемориҳои тавассути об гузаранда ва беҳтаршавии саломатии оила ва тозагии умумӣ, ҳамчунин манфиатҳои иҷтимоӣ-иқтисодиро молик аст. Дастрасӣ ба афзалиятҳои об ҳамчунин ба ашхос ва ҷамъиятҳои алоҳида бо назардошти масрафи вақт, ки барои фаъолияти самаранок ва бо мақсади ба даст овардани фоида, маориф ва ё шуғл ҳамчунин барои афзудани некуаҳволии инфиродӣ ва ҷамъиятӣ ва имкониятҳои баҳрабардории ҳангоми истироҳат метавонад истифода шавад. Хизматрасониҳои коммуналӣ дар назари аввал метавонанд чунин ба назар расанд, ки онҳо ба ҳама ҷомеа фоидаи баробар меоранд. Қатъи назар аз ин талабот ва афзалиятҳо, мардон ва занон дар иртибот ба он ки ин хизматрасониҳо чи гуна бояд коркард ва татбиқ шаванд, махсусан дар он ҷойҳое, ки онҳо ба тарзҳои фаъолияти иқтисодӣ ва ӯҳдадориҳояшон доир ба нигоҳубин мухталифанд. Муносибати ҷанбаҳои гендерӣ ба дастрасӣ ва истифодаи об дар масъалаи таъмин ва ташкили вокунишҳои хадамоти муайяни ҳукумат дар иртибот ба дастгирии талаботи нодири занон ва мардон омили марказӣ ба шумор меравад.

Дар айни замон қариб 1 млрд аҳолӣ дар тамоми дунё дастрасии муътамад ба оби босифатро надорад ва масъулияти об барои истифодаи маишӣ асосан бар дӯши занон ва кӯдакон аст, ки онҳо метавонанд соатҳо ва рӯзҳои зиёдро бо назардошти иқлим, фосила, манбаъ ва ҳаҷми оила сарф намоянд. Дастрасиро ба оби ошомиданӣ дар ихтиёр дошта, онҳо вақти зиёдтарро барои хондан ва рушди намудҳои фаъолияти нав, ки барои тавсияи ҳуқуқҳои он мусоидат менамоянд, метавонанд мавриди истифода қарор диҳанд.

Форуми оби кишварҳои кӯҳӣ кори худро дирӯз, 8-уми июн дар Китобхонаи миллӣ оғоз намуд. Кӯҳҳо - ин манораҳои обии ҷаҳон ба шумор мераванд. Ҳамаи дарёҳо ва таъминоти ҳаёт, ки бо захираҳои об таъмин мегарданд, барои қисмати зиёди аҳолии ҷаҳон аз кӯҳҳои баланд ибтидо мегиранд. Барои 50 млн аҳолии Осиёи Марказӣ оби пиряхҳо дар баландкӯҳҳои Помир ва Тён-Шон сулҳ, некуаҳолӣ ва шукуфоиро кафолат медиҳанд. Гузашта аз ин ба худи манбаҳои захираҳои об тағйироти иқлим ва истифодаи ноустувор таҳдид менамояд. Таҷриба нишон медиҳад, ки минтақа акнун ба чунин падида роҷеъ гардидааст. «Об аз ҳад зиёд, оби аз ҳад кам» барои ҳаёт. Тобистони соли 2014 на танҳо барои тамоми ҷаҳон, балки барои минтақа низ аз ҳама гарм омад ва фермерҳо дар Тоҷикистон ва Қирғизистон аз хушксолӣ ва норасоии об зарар диданд. Чанд сол пеш Шумо метавонистед аз забони бисёриҳо чунин суханҳоеро бишнавед, ки об барои мо кифоя мекунад. Вале дар тӯли солҳо вазъ ба зудӣ тағйир ёфт. Ғайр аз ин ҳаҷми об ва падидаҳои фавқулодаи бо иқлим иртиботдошта хеле ҳам зиёд шуда, барои сокинони минтақаҳои кӯҳӣ хатар эҷод менамояд. Чунин махсусиятҳои кӯҳӣ ба монанди осебпазирии баланди экосистемаҳо, дурӣ ва инзивоъ, дастрасии маҳдуд ҷамъиятҳои кӯҳиро ҷудо сохта, экосистемаҳоро хароб мегардонад ва захираҳоро коҳиш медиҳанд.

Форуми оби кишварҳои камрушдкарда ва давлатҳои хурди ҷазиравии рӯ ба инкишоф ҳамчунин кори худро дирӯз, 8-уми июн дар Китобхонаи миллӣ оғоз намуд. Форум масъалаҳои обро дар якҷоягӣ бо чолишҳо ва имкониятҳо ва махсусиятҳои кишварҳои камрушдкарда ва давлатҳои хурди ҷазиравии рӯ ба инкишоф муҳокима мешавад. Иштирокчиён масъалаи чӣ тавр таъмин намудани дастрасии устуворро ба оби нӯшокии бехатар ва шароитҳои бунёдии санитарӣ, ки қисматҳои муҳими стратегии рушди иқтисодии кишварҳои камбағал ба шумор мераванд, муҳокима мешаванд. Тавре ки дар маърӯзаи СММ доир ба рушди ҷаҳонии об «Об дар ҷаҳони тағйирёфта» қайд шудааст, аз рӯи қоида сармоягузориҳо ба захираҳои об мустақиман ба гирифтани фоида дар иқтисоди кишварҳо оварда мерасонанд. Форум ҳамчунин, имкониятро барои арзёбии инкишоф ва дастовардҳо, малакаҳои пайдошуда ва беҳтарин таҷрибаҳо аз Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои ҳаёт», 2005-2015 фароҳам оварда, шароитро барои табодули афкор доир ба рӯзнома дар соҳаи рушд дар давраи баъди соли 2015 ва кӯшишҳои минбаъда доир ба таъмини рушди устувори захираҳои об фароҳам хоҳад овард.